Category: Ciekawostki

Już za miesiąc, 27 maja, w przeddzień 75-tej rocznicy Pacyfikacji Leżajska 28 maja 1943 roku, odbędzie się rekonstrukcja historyczno-patriotyczna tego jakże ważnego wydarzenia. Jest to drugie tego typu przedsięwzięcie w mieście, które uda się zrealizować dzięki funduszom pozyskanym z Miasta Leżajska oraz Powiatu Leżajskiego.

Inscenizacja będzie niejako żywą lekcją historii, w którą włączy się ponad 120 aktorów, w tym członkowie profesjonalnych grup rekonstrukcyjnych z Podkarpacia, aktorzy z Grupy Teatralnej Baratario z Leżajska, członkowie Oddziału Kawalerii Ochotniczej 20. Pułku Ułanów z Wierzawic, Strzelcy jednostki Strzeleckiej 2035 STRZELEC w Leżajsku, harcerze, Młodzież Wszechpolska oraz mieszkańcy miasta. 

Wydarzenie rozpocznie się o godz. 15 na placu targowym, w pobliżu pomnika ofiar pacyfikacji. Bezpośrednio po rekonstrukcji odbędzie się pokaz sprzętu wojskowego oraz grup rekonstrukcyjnych.

Specjalnie na cel rekonstrukcji przygotowano scenografię, mającą przybliżyć obraz ówczesnego miasta, z budynkami, w których przebiegać będzie akcja pacyfikacji, w tym: drewniane domy, budynek sądu z więzieniem, karczma.

 

 

 

8 kwietnia w Muzeum Ziemi Leżajskiej otwarto wystawę czasową „Turki i inne zwyczaje wielkanocne” pochodzącą ze zbiorów partnerów wystawy: Gminy Tryńcza, Gminy Kuryłówka oraz Romana Matuszka, Wincentego Pażyry, Mariusza Urbana i Józefa Majkuta.

Wernisaż wystawy miał miejsce podczas parady straży grobowych „Turki idą…”

Wystawę zwiedzać można do 30 kwietnia 2018 r. w jednej z sal ekspozycyjnych w Muzeum.

8 kwietnia w  Muzeum Ziemi Leżajskiej odbyła się uroczysta parada Straży Grobowych pn. „Turki idą…”.

Parada rozpoczęła się przemarszem Turków ulicami miasta na uroczystą Mszę Świętą. Uczestniczyło w niej dwa oddziały ,,Turków”, przy dźwiękach orkiestry dętej z Jagiełły, w asyście mażoretek Finezja.

Po uroczystej Mszy Świętej w kościele farnym pw. Trójcy Świętej w Leżajsku, którą celebrował proboszcz Ks. prał. Marek Cisek, w zwartym szyku grupy Turków wraz z licznie zebranymi mieszkańcami Powiatu Leżajskiego oraz zaproszonymi gośćmi, przeszły ulicami miasta na dziedziniec przy Muzeum Ziemi Leżajskiej, gdzie zaprezentowały się oddziały Straży Grobowych z Jagiełły oraz z Chałupek Dębniańskich z powiatu leżajskiego.

Podkreśleniem parady był występ grupy Mażoretek “Finezja” przy akompaniamencie orkiestry dętej z Jagiełły, która zaprezentowała choreograficzne układy taneczno-marszowe, żonglując i podrzucając przy tym pałeczkami mażoretkowymi (tzw. Batony).

Po paradzie wszyscy zebrani goście zostali poczęstowani tradycyjnym wielkanocnym żurem przygotowanym przez Restaurację Dębnianka.

W wydarzeniu tym udział wzięli m.in.: Proboszcz Parafii pw. Trójcy Świętej w Leżajsku Ks. prał. Marek Cisek, Poseł na Sejm RP Mieczysław Miazga, Poseł na Sejm RP Jerzy Paul, Radny Sejmiku Województwa Podkarpackiego Marek Ordyczyński, Burmistrz Leżajska Ireneusz Stefański, Sekretarz miasta Leżajska Agnieszka Wyczarska, Sekretarz powiatu leżajskiego Kazimierz Kryla,  Przewodnicząca Rady Powiatu Leżajskiego Danuta Pinderska, Radny Gminy Leżajsk Dominik Ogryzek oraz licznie przybyli mieszkańcy miasta i powiatu.

Wśród bogatych tradycji wielkanocnych w Polsce południowo-wschodniej, niewątpliwie jednym z najciekawszych elementów tych świat jest zwyczaj pełnienia warty przy symbolicznym Grobie Pańskim i uświetnianie uroczystości w pokazach musztry przez Straże Grobowe zwane „Turkami”.

Do dziś trudno ustalić źródło pochodzenia tego zwyczaju. Jedni łączą go z Zakonem Bożogrobowców, który objął wiele parafii na terenie Podkarpacia, popularyzując tradycję przygotowywania Grobu Pańskiego. Inni genezę „Turków” wywodzą z okresu odsieczy wiedeńskiej, kiedy to powrót walczących, odzianych w zdobywcze tureckie stroje, wywoływał popłoch wśród ludzi, którzy krzyczeli „Turki idą!”. Ci zaś, w podzięceza ocalenie i szczęśliwy powrót udali się do kościoła i zaciągnęli wartę przy Bożym Grobie.

Pomimo upływu lat, tradycja Straży Grobowych w naszym regionie wciąż trwa. W Powiecie Leżajskim jest kilkadziesiąt oddziałów „Turków”, których wyróżniają piękne stroje, nakrycia głowy i broń. Jeszcze do niedawna i w Leżajsku, zarówno w kościele farnym, jak i bazylice OO. Bernardynów, wartę pełniła Straż Grobowa. Dziś tradycja ta w Leżajsku zanikła. Niemniej jednak, pragniemy ją nadal kultywować, chociażby poprzez organizację paradw Leżajsku.

Dziękujemy sponsorom: Smak EKO-Górno, Posłowi na Sejm RP Mieczysławowi Miazga, Restauracji Dębnianka oraz firmie SzczepStal.

W 2014 roku przy Muzeum Ziemi Leżajskiej powstał jedyny w swoim rodzaju Park drewnianej zabawki, nazywanej przez mieszkańców „parkiem zabawek gigantów”. Atrakcyjność parku podtrzymuje tradycje leżajskiego zabawkarstwa ludowego.

Poprzez duże zainteresowanie zabawkami, w szczególności wśród dzieci, a także nieustanną eksploatację, drewniana konstrukcja uległa naturalnemu zużyciu. Od listopada 2017 r. zabawki zostały rozebrane na części i poddane gruntownej renowacji. W jej ramach odmalowano i zakonserwowano każdą z części a zarazem załatane zostały wszelkiego rodzaju ubytki, by zabawki odzyskały swój dawny blask.

Tradycje wyrobu zabawek w Polsce sięgają XIII wieku, jednak wobec napływu plastikowych i elektronicznych cudów, coraz mniejsza ilość rzemieślników trudni się tym niełatwym i pracochłonnym fachem.

Najbardziej znanym ośrodkiem drewnianych zabawek jest ośrodek rzeszowski zlokalizowany wzdłuż drogi Łańcut – Leżajsk (Brzóza Stadnicka, Leżajsk). Na rozwój zabawkarstwa w Leżajsku i okolicach miały wpływ targi i odpusty, które rokrocznie odbywały się przy klasztorze oo. Bernardynów. Rzesze wiernych odwiedzających sanktuarium napędzały koniunkturę  handlu zabawkami. Wyrób zabawek na Ziemi Leżajskiej zapoczątkował Marcin Garbacki, kiedy to w 1909 roku otworzył wytwórnię zabawek drewnianych. Fach zdobywał on w Jaworowie (Ukraina), skąd też przywiózł wzory. Najsłynniejsze zabawki drewniane tworzone na naszym terenie, to: ptak klepak, wóz z dwoma konikami, dzięciołek, ludzik schodzący po drabinie, pukawka, fujarka, konik na biegunach, 1 dziobiąca kurka, 4 dziobiące kurki, wiatrak.

Obecnie w powiecie leżajskim i łańcuckim tradycyjne zabawki drewniane tworzy tylko kilka osób. Brak odpowiedniej promocji nie pozwala na ciągłą produkcję i sprzedaż tego lokalnego wyrobu, pomimo tego, że jest na niego ogromne zapotrzebowanie.  W większości krajów Unii Europejskiej zabawki drewniane wróciły do łask i są chętnie kupowane. Jest to bowiem produkt trwały, ekologiczny, przyjazny dziecku.

Serdecznie zapraszamy na plac przed Muzeum Ziemi Leżajskiej, gdzie powróciły piękne, odnowione  ZABAWKI GIGANTY!

Za materiały, które wykorzystano przy renowacji, dziękujemy serdecznie firmie BR STALCO w Leżajsku, za nieodpłatne przekazanie materiałów niezbędnych do konserwacji zabawek.                                                                                                            

• 

• 

• 

• 

• 

• 

W dniu 16 marca 2018 roku w sali konferencyjnej Muzeum Ziemi Leżajskiej odbyła się prelekcja pt. „Roman Dmowski – jego droga do niepodległości”. Prelekcja rozpoczęła cykl comiesięcznych wykładów poświęconym „Ojcom Niepodległości”, które wyszły z inicjatywy Muzeum Ziemi Leżajskiej oraz dr Dariusza Półćwiartka nauczyciela historii z Zespołu Szkół Licealnych im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku.

Spotkanie swoją obecnością zaszczycił radny Sejmiku Województwa Podkarpackiego Stanisław Bartnik. Przybyli również przedstawiciele Młodzieży Wszechpolskiej z prezesem okręgu podkarpackiego Marcinem Kowalskim na czele, oraz młodzież z leżajskich szkół: Zespołu Szkół Licealnych im. Bolesława Chrobrego oraz Zespołu Szkół Technicznych im. Tadeusza Kościuszki ze swymi nauczycielami.

Spotkanie rozpoczął Dyrektor Muzeum Ziemi Leżajskiej Jacek Kwieciński wprowadzeniem w cykl spotkań oraz powitał przybyłych gości. Następnie odtworzono krótki film wprowadzający w biografię Romana Dmowskiego, po czym jego postać przybliżył dr Dariusz Półćwiartek., który skierował do zebranych swe słowa. Pierwsze spotkanie zakończyła krótka dyskusja na temat życia Romana Dmowskiego.

 

8 kwietnia w  Muzeum Ziemi Leżajskiej odbędzie się uroczysta parada straży grobowej ph. „Turki idą…”. Wydarzenie to ma na celu przywrócenie tej pięknej miejscowej tradycji.

W programie: uroczysta Msza Święta w kościele farnym pw. Trójcy Świętej w Leżajsku, przejście spod kościoła farnego na dziedziniec przy Muzeum Ziemi Leżajskiej, pokaz musztry Straży Grobowej (Turków) z Gminy Tryńcza – oddział z Jagiełły oraz oddział z Chałupek Dębniańskich (który w ostatnich dniach zadeklarował swój udział) , poczęstunek tradycyjnym żurem wielkanocnym oraz otwarcie wystawy czasowej w MZL pt. „Turki i inne zwyczaje wielkanocne”.

Więcej szczegółów na plakacie.

 

Sponsorzy:
Poseł na Sejm Mieczysław Miazga,
Smak Górno,
Restauracja Dębnianka

 

 

P. Antoni Bereziewicz, Przewodniczący Rady Muzeum Ziemi Leżajskiej w ubiegłym roku dowiedział się o fakcie przechowywania mieszkańca Leżajska narodowości żydowskiej Chaskela Potaschera przez rodzinę PP. Hołotów z ul. Opalińskiego w czasie II wojny światowej. Po dogłębnych badaniach po raz pierwszy przedstawił swoje ustalenia publicznie 24 stycznia 2018 r. podczas X Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu, mających miejsce w Muzeum Ziemi Leżajskiej.

Następnie sporządził formalny wniosek do Ambasady Izraela w Warszawie z prośbą o wszczęcie postępowania w sprawie o przyznanie honorowego tytułu „ Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata” rodzinie PP. Hołotów. Poczynił również kroki w kierunku umieszczenia na Ścianie Pamięci nazwiska i imion powyższej rodziny, w Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Ma to nastąpić w najbliższym czasie, taką informację otrzymał z Muzeum.

Odrodzenie się wolnej Rzeczypospolitej po 123 latach było przełomowym wydarzeniem. Po wysiłkach i trudach wielu Polaków, ofiarach I wojny światowej oraz działaniach dyplomatycznych odzyskano niepodległość. W związku z przypadającą w tym roku 100-letnią rocznicą tych wydarzeń Dyrektor Muzeum Ziemi Leżajskiej Jacek Kwieciński zaprasza na wykład w ramach cyklu comiesięcznych prelekcji poświęconych Ojcom Niepodległości. Prelekcję o Romanie Dmowskim wygłosi dr Dariusz Półćwiartek, nauczyciel historii z Zespołu Szkół Licealnych im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku.