W 77. rocznicę pacyfikacji miasta Leżajska przez okupanta niemieckiego 28 maja 1943 r. delegacja Muzeum Ziemi Leżajskiej w składzie Dyrektor Jacek Kwieciński wraz z pracownikami złożyli symboliczną wiązankę kwiatów i zapalili znicze przed pomnikiem ofiar tej zbrodni przy ulicy 28 maja w Leżajsku.
W muzeum na wystawie Historycznej Miasta i Regionu w specjalnej gablocie prezentowane są dokumenty związane z tymi tragicznymi wydarzeniami.
Pacyfikacja miasta została bardzo dobrze przygotowana i przeprowadzona w celu rozbicia lokalnych struktur Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej. Była również odwetem za likwidację groźnego konfidenta Kazimierza Trybki 21 maja 1943 r. Po nocnym otoczeniu miasta ścisłym kordonem w sile ok. 3000 żołnierzy Wehrmachtu, żandarmerii i gestapo aresztowano ok. 300 osób. Zostali on doprowadzeni do budynku Sądu Grodzkiego, gdzie obradowała komisja śledcza mająca stwarzać pozory sądu. Główną rolę w komisji odegrał schowany za parawanem konfident Walerian Mirek, który ilością palców pokazywanych z ukrycia decydował o losie aresztowanych. Jeden palec oznaczał wolność, dwa – obóz, trzy – śmierć, cztery – do dyspozycji gestapo.
W trakcie pacyfikacji zginęło 47 osób : 28 rozstrzelanych na łące probostwa nieopodal zamku, 10 zabitych na terenie miasta przy próbie ucieczki, 2 zamordowanych w siedzibie gestapo w Jarosławiu, 4 zamęczonych w obozie w Auschwitz, 3 zginęło na etapach ewakuacyjnych obozu Sachsenhausen. Dowódca leżajskiej placówki AK por. Rudolf Jaszowski ps. „Lampart” w wyniku niezwykle brutalnego śledztwa zmarł we więzieniu gestapo w Jarosławiu 16 czerwca 1943 r., nie wydając nikogo i nie zdradzając tajemnic organizacji.
