W dniu 21 lipca 2024 r. w Muzeum Ziemi Leżajskiej miało miejsce wydarzenie pt. „Zabawka leżajska symbolem lasowiackiej tradycji” w ramach IV Festiwalu Kultury Lasowiackiej 2024.
IV Festiwal Kultury Lasowiackiej to organizowane przez Województwo Podkarpackie wielotematyczne święto kultury ludowej Lasowiaków – grupy etnograficznej żyjącej na terenach dawnej Puszczy Sandomierskiej. Wśród wydarzeń festiwalowych są prezentacje: tradycyjnego tańca i muzyki lasowiackiej, pieśni lasowiackiej, obrzędowości, kuchni i rzemiosła Lasowiaków. Przewidziano atrakcje dla dzieci i dorosłych w formie zabaw, konkursów, stoisk z prezentacjami lokalnych wytwórców. W każdej z jedenastu festiwalowych miejscowości królują muzyka – koncerty kapel i zespołów, potańcówki na drewnianej podłodze. Na wszystkie wydarzenia festiwalowe wstęp jest bezpłatny.
Organizatorami IV Festiwalu Kultury Lasowiackiej 2024 są: Województwo Podkarpackie, Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, oraz Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej.
Wydarzenie zostało sfinansowane z budżetu Województwa Podkarpackiego.
W ramach festiwalu w Muzeum Ziemi Leżajskiej przygotowano wiele atrakcji. W godz. 15:00-19:00 można było zwiedzić ekspozycję etnograficzno-zabawkarską z tradycyjnymi zabawkami leżajskimi. Uczestniczyć w warsztatach tematycznych w sali konferencyjnej muzeum prowadzonych przez pracowników muzeum przy pomocy wolontariuszek pt.: „Kurki dziobiące”, „Lasowiacki wianek bibułkowy”, „Woskowe cuda” oraz „Kubek z lasowiackim motywem”. Uczestnicy warsztatów zamieniali się w małych zabawkarzy i wykonywali zabawkę ruchomą, pletli wianek, ozdabiali kubek w motywy lasowiackie czy wykonywali świecę z węzy pszczelej.
W tym czasie na dziedzińcu muzeum, można było odwiedzić stoiska przygotowane przez Czesławę Zawadzką z Przychojca pt.:
• „Zagroda mleczna” w której prezentowano tradycyjny wyrób masła, produkcję sera oraz każdy mógł spróbować swoich sił w dojeniu krowy.
• „Od ziarenka do bochenka„ – gdzie przedstawiono tradycyjny proces wyrobu pieczywa i proziaków oraz wyrabiano i wypiekano własne proziaki.
W kąciku edukacyjnym „U pszczelarza” można było zaobserwować życie pszczół w ulu oraz opiekę nad nimi. Prezentację narzędzi wszystkiego z czym związany jest zawód pszczelarza prowadził Sylwester Młynarczyk.
Na stoisku „Drewniany Świat” ceniony zabawkarz naszego regionu Jan Dudziak z Brzózy Stadnickiej wraz z żoną prezentowali swoje wyroby oraz przedstawiali proces produkcji tradycyjnych zabawek drewnianych.
Ponadto na stoisku wyrobów rękodzielniczych wystawiono m.in. witrażyki, kartki zdobione suszonymi kwiatami oraz karteczki okolicznościowe wykonane metodą quling.
Na stoiskach Koła Gospodyń Wiejskich ”Brzozaki” z Brzózy Królewskiej oraz Koła Gospodyń Wiejskich „Łukowianie” z Łukowej, przybyli mogli podegustować specjałów kuchni lasowiackiej tj: zawijaki, ryzioki, kasioki, kacapoły, amoniaczki, kapuśniaki, jaglaki, chleb ziołowy, roladę z jabłkiem, ciastka z cukrem.
Po uroczystym otwarciu festiwalu o godz. 16:00, na plenerowej scenie na dziedzińcu muzeum zaprezentowały się Koła Gospodyń Wiejskich: „Brzozoki” z Brzózy Królewskiej oraz „Łukowianie” z Łukowej, które przedstawiły krótkie programy artystyczne nawiązujące do tradycji lasowiackich.
Następnie w wykładzie na temat Lasowiaków Roman Federkiewicz, historyk i pracownik MZL, przybliżył genezę Lasowiaków, wyjaśnił na-zwę Lasowiacy/Lesioki, oraz przedstawi „legendę o Lasowiackim sercu”.
Po wykładzie miał miejsce dalszy ciąg występów artystycznych. Wystąpili uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Leżajsku. Zaśpiewali i zagrali piosenki ludowe tj.: ”Malarzyku”, „Zasiołam se ogrodecek”, „Matulu moja”, „Powiadają ludzie”, „W gaiku zielonym”, „Stoi w polu grusza”, „Lipka” oraz „Jaś i Zosia” wraz z zespołem Pieśni i Tańca „SAN”.
Przygotowaniem wokalnym zajęła się Iwona Ćwikła – nauczyciel Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Leżajsku, w kapeli przygrywali uczniowie Szkoły Muzycznej I stopnia w Leżajsku: I skrzypce: Milena Wiatr i Nikola Nazar, II skrzypce: Hanna Korpal i Julia Rubin, klarnety: Lena Janda i Katarzyna Pisarczyk wraz z dyrektorem tejże szkoły panem Stanisławem Jaworskim grającym na akordeonie.
Na koniec wystąpił Zespół Pieśni i Tańca „San” działający w Miejskim Centrum Kultury w Leżajsku wraz z kapelą w składzie: skrzypce – Milena Wiatr, klarnet – Katarzyna Pisarczyk, akordeon – Marek Hałas, kontrabas – Konrad Kycia. W repertuarze znalazły się piosenki ludowe tj: „Jaś i Zosia” – w połączeniu z kapelą Szkoły Muzycznej, „Drożyna”, „Szesnaście Roków”, „Żebyś mnie kochała” – melodia z Leżajska, „Pił konik wodę”, piosenka na wyjście oraz tańce lasowiackie: polka hurra, walczyk „Grębowskie dzwony”, krakowiaczek, „W lesie chusty prała”, polka w lewo, polka bez nogę, polka z przytupem.
W wydarzeniu, poza licznie przybyłymi mieszkańcami powiatu leżajskiego i nie tylko, udział wzięli m.in.: Damian Drąg dyrektor Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, Marek Ordyczyński radny Sejmiku Województwa Podkarpackiego, Wanda Rakszawska-Stopyra etatowy członek Zarządu Powiatu Leżajskiego, dr Dariusz Półćwiartek podkarpacki wicekurator oświaty oraz Monika Milo przewodnicząca Rady Powiatu Leżajskiego.
Serdecznie dziękujemy wolontariuszkom i wolontariuszom z Zespołu Szkół Licealnych z Leżajska za pomoc w wydarzeniu.
Dziękujemy szczególnie wszystkim tak licznie przybyłym.
