Wystawa Etnograficzno – Zabawkarska jest jedną z trzech stałych ekspozycji w Muzeum Ziemi Leżajskiej. Wystawa ma za zadanie promować lokalną wytwórczość i gromadzić eksponaty z nią związane oraz zachować informacje o tradycjach i obyczajach charakterystycznych dla naszej małej Ojczyzny – Ziemi Leżajskiej.
Leżajsk należał do jednego z trzech głównych ośrodków w Polsce pod względem wytwarzania zabawek drewnianych. Obecnie ilość wytwórców w bardzo dużym stopniu zmalała. Spora część z nich nie przekazuje swoich umiejętności kolejnym pokoleniom. Aby uchronić od zapomnienia tradycję wyrobu zabawek drewnianych, muzeum stara się zapoznać dzieci, młodzież i dorosłych z leżajskim rękodziełem.
Leżajskie zabawkarstwo zaliczane jest do grupy małopolskiej mającej swe źródła w zabawkarstwie lwowsko – jaworowskim. Kształty zabawek, ich rodzaje a także kolorystyka wskazują na pochodzenie wschodnie. Około roku 1900 Wydział Krajowy postanowił utworzyć w Jaworowie pierwszą szkołę zabawkarską , w której uczyło się zawodu około 30 osób. Uczniowie Szkoły Przemysłu Drzewnego pochodzili z różnych okolic kraju i po powrocie często zakładali podobne ośrodki na swoim terenie. Tak właśnie postąpił Marcin Garbacki, zakładając w Leżajsku wytwórnię zabawek. W roku 1950 powstała w Leżajsku cepeliowska spółdzielnia „Chałupnik”, która produkowała zabawki. Skupywała je również od poszczególnych wytwórców z Leżajska i okolic.
Przy wejściu na dziedziniec muzealny umieszczony jest powiększony model ptaka klepaka, który zachęca do zwiedzania wystawy. Jest to najbardziej charakterystyczna zabawka naszego regionu. W 2000 roku na Światowej Wystawie EXPO w Hanowerze był symbolem walorów turystycznych Podkarpacia.
Jednym z najciekawszych urządzeń znajdujących się na wystawie jest XIX wieczna tokarka. Napędzana była stopką nożną, połączoną za pomocą specjalnego pasa transmisyjnego. Do warsztatu dołączone są również urządzenia wspomagające jej pracę jak np.: hamulec, wiatrak , wiertło, zaciski i nóż tokarski. Na tokarce również znajdują się narzędzia, które służyły do wyrobu zabawek takie jak: ośniki, świdry, strugi, dłuta. Obok tokarki prezentowane są kobylica , stół warsztatowy i zaciski.
Większą część wystawy zajmują zabawki drewniane, które przykuwają uwagę turystów kolorami, formą i oryginalnym kształtem. Najbardziej charakterystyczne z nich to: bryczki, konie na biegunach, kurki dziobiące, dzięciołki, , fujarki, pukawki. Niektóre z tych zabawek ukazują nam jak wyglądało codzienne życie na wsi, ginące stare zawody i prace na polu. Atutem zabawek drewnianych jest ich rzadkość, oraz pomysłowość twórców, widoczna w ciekawych rozwiązaniach. Warto podkreślić że są to zabawki „ żywe” – wydają poruszają się lub dźwięki .
Oprócz zabawek na ekspozycji prezentowane są bibułkowe kwiaty. Są to różnego rodzaju kolorowe bukiety, które realistycznie naśladują żywe kwiaty. Bibułkarstwo to umiejętność wykonywania z bibuły elementów zdobniczych. Barwne kompozycje wykorzystywano do dekoracji obrazów i przydrożnych kapliczek. Kunszt ich wykonywania zależał od umiejętności , dokładności i talentu wykonawcy.
Całość wystawy dopełniają wiszące u sufitu piękne pająki wykonane ze słomy i kwiatów z bibuły. Ich wielkość, bogata kolorystyka i precyzja wykonania przykuwa uwagę i wzbudza podziw turystów. Takimi właśnie pająkami zdobiono wnętrze domu na Święta Bożego Narodzenia, zanim do Polski dotarła choinka.
Eksponaty regionalne z I poł. XX w. tworzą część etnograficzną wystawy. Należą do nich zarówno przedmioty codziennego użytku jak serownica, maślniczki, mątewki, maglownice ręczne, żarna, balie i cebrzyki jak i służące do obróbki lnu i konopi ( kołowrotki, międlice, cierlice, szczotki) do, naprawy uprzęży końskiej (zydel rymarski ), do prac polowych (socha, widły, sierpy). Pokryta patyną dziejową modrzewiowa belka stropowa z chaty wiejskiej z Siedlanki – 1760 r. przykuwa uwagę turystów swoją historią tożsamą z dziejami dworu Wystawa Etnograficzno – Zabawkarska cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród dzieci jak i dorosłych. Zabawki naszych rodziców i dziadków budzą wspomnienia z lat młodości.
