Category: Aktualności

6 maja br. (sobota) od godz. 10:00 do 14:00 na placu przed Muzeum Ziemi Leżajskiej odbędzie się II Runda Mistrzostw Polski Pojazdów Zabytkowych.

Serdecznie zapraszamy!

Drodzy Państwo, Informujemy, że Muzeum Ziemi Leżajskiej jest czynne w długi weekend majowy w godzinach:

1 Maj 10:00 – 16:00
2 Maj 08:00 – 18:00
3 Maj 10:00 – 16:00

Z okazji 226 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja Muzeum Ziemi Leżajskiej zaprasza w dniach 28 kwietnia do 7 maja do obejrzenia unikalnego reprintu Ustawy Rządowej z dnia 3 maja 1791 r. przekazanego Muzeum z Biblioteki Sejmu RP w 2011 r. Jest on wydrukowany na specjalnym, czerpanym papierze używanym w XVIII wieku. Będzie ona prezentowana na parterze w Dworze Starościńskim.

 

Konstytucja 3 maja, właśc. Ustawa Rządowa z dnia 3 maja 1791 r. uchwalona ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją.
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokracje szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi (gołocie), wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła praktycznie nieużywane od 27 lat (od wprowadzenia w1764 roku skonfederowanej organizacji sejmu) liberum veto W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski.
Przyjęcie monarchicznej Konstytucji 3 maja spowodowało opozycję republikanów oraz sprowokowało wrogość Imperium Rosyjskiego, które od 1768 roku było protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W wojnie o obronę konstytucji Polska zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma II, została pokonana przez wojska rosyjskie Katarzyny Wielkiej, wspierające konfederację targowicką – spisek polskich magnatów przeciwnych zmianie ustroju Rzeczypospolitej. Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, przypominała o walce o niepodległość. Zdaniem dwóch współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była „ostatnią woląi testamentem gasnącej Ojczyzny”.

Konstytucja obowiązywała przez 14 miesięcy, w ciągu których Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, będących rozwinięciem jej postanowień Sejm grodzieński aktem oblatowanym w Grodnie 23 listopada 1793 uznał Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne..

W naszym Muzeum pojawiła się nowa wystawa “Browary Rzemieślnicze i Restauracyjne Południowej Polski” ze zbiorów p. Adama Dąbka, na której prezentowane są etykiety, kufle, podkładki oraz inne birofilia.

Serdecznie zapraszamy!

Niech zmartwychwstały Chrystus
wniesie pokój w Państwa serca,
abyśmy odrodzili się
z ufnością w lepsze jutro

Jacek Kwieciński
Dyrektor Muzeum Ziemi Leżajskiej
wraz z pracownikami

Szanowni Państwo w najbliższy piątek Muzeum Ziemi Leżajskiej czynne do 13:00, a w sobotę, niedzielę i poniedziałek będzie nieczynne.

 

 

Informujemy, że dnia 2 kwietnia w kościele pw. Św. Józefa w Kuryłówce, parafia Tarnawiec o godz. 11:00 odbędzie Msza Św. w intencji zamordowanej Janiny Oleszkiewicz-Przysiężniak ps. Jaga i jej nienarodzonego dziecka w 72 rocznicę śmierci.

Następnie na pobliskim cmentarzu złożone zostaną wiązanki kwiatów i zapalone znicze na grobie.

…Dnia 2 kwietnia 1945 roku, w słoneczny Wielki Poniedziałek, odbył się pogrzeb Janiny, który przekształcił się w wielką patriotyczną uroczystość. Mszy świętej w kościele w Tarnawcu przewodniczył ksiądz proboszcz Kazimierz Węgłowski. Przybyło na nią wielu żołnierzy z oddziałów antykomunistycznych (między innymi cała grupa „Wołyniaka”), sąsiedzi zmarłej i mieszkańcy Kuryłówki. Wszyscy płakali, kiedy ksiądz wspominał zamordowaną przez komunistów młodą dziewczynę i jej dziecko, które nie zdążyło się narodzić. Uzbrojeni i umundurowani partyzanci nieśli trumnę, a nad grobem huknęła salwa honorowa. Kiedy składano trumnę do grobu, chór partyzancki odśpiewał marsz żałobny Aleksandra Orłowskiego

W mogile ciemnej śpij na wieki. Potem wszyscy rozeszli się do domów. Tylko skamieniały z bólu Franciszek jeszcze długo stał nad grobem żony. Nie bacząc na groźbę dekonspiracji i komunistycznego więzienia, trwał na cmentarzu, a wieczorny wiatr sypał mu piasek w oczy i tarmosił poły płaszcza.

Na nagrobku Janiny Przysiężniak wyryto ogólny napis informujący, że zginęła tragicznie. Za komuny jakaś nieznana ręka dopisywała co rok frazę: „zamordowana przez UB”. Słowa te, pojawiające się na nagrobku Janki, miały przypominać komunistycznym katom o krwi ciążącej na ich rękach. Miały także odświeżać pamięć Polaków o prawdziwej powojennej historii tych miejsc…

Szymon Nowak – Dziewczyny Wyklęte

 

Muzeum Ziemi Leżajskiej zaprasza na prelekcję pt. Bój o Piskorowice – 14 czerwca 1915″, która odbędzie się 2 kwietnia 2017 r. o godz. 17:00 w sali konferencyjnej Muzeum.

Rejon Piskorowic dwukrotnie stał się areną zaciętych walk I wojny światowej. Jesienią 1914 roku między tą wsią a nieodległym Rzuchowem wojska austro-węgierskie dokonały przeprawy przez San. Utworzony na jego wschodnim brzegu przyczółek szybko upadł, co nie pozwoliło na kontynowanie ofensywy. Walki powróciły w ten rejon w maju 1915 roku. Po miesiącu zmagań pozycyjnych doszło do wyraźnego przełomu. Zajęcie Sieniawy zapoczątkowało odwrót wojsk rosyjskich znad dolnego Sanu. Rozbudowywane przez długie tygodnie umocnienia pod Piskorowicami, szczególnie w rejonie pałacu i folwarku, stanowiły poważną przeszkodę dla nacierających oddziałów austro-węgierskich. Po przerzuceniu przez San nowych jednostek wznowiono natarcie. Przeprowadzony popołudniu 14 czerwca szturm na piskorowicki folwark odniósł tak spektakularny sukces, że każdy z walczących tam pułków próbował później przypisać sobie główną w nim rolę. Wydarzenia tego dnia zostały upamiętnione na wiele sposobów, lecz poza granicami naszego kraju, a nazwa Piskorowice trafiła na karty niemiecko- i węgierskojęzycznych książek poświęconych walkom I wojny światowej.

Wojenne lata 1914 i 1915 stanowią wciąż jeden z najmniej poznanych rozdziałów w dziejach Leżajszczyzny. Prelekcja, na którą Państwa zapraszamy, stanowi próbę wypełnienia tej luki.

O prelegencie: Sławomir Kułacz urodził się w 1987 roku w Leżajsku. W styczniu 2017 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa. Wykłada na trójmiejskich uczelniach i pracuje jako tłumacz pisemny. Od ponad dziesięciu lat interesuje się dziejami Austro-Węgier i walkami I wojny światowej w Galicji. W jego dorobku znajduje się ponad trzydzieści publikacji naukowych i popularyzatorskich. Po prelekcji zaprezentowane zostaną jego najnowsze publikacje:

• Walki o Piskorowice i Mołynie (14–16 czerwca 1915), [w:] Doświadczenia żołnierskie Wielkiej Wojny. Studia i szkice z dziejów frontu wschodniego I wojny światowej, red. M. Baczkowski, K. Ruszała, Kraków 2016.
• Kwatera żołnierska z okresu I wojny światowej w Żołyni (1914–1938), Leżajsk 2016.
• Kamień i Steinau w pożodze I wojny światowej, Kamień 2017.